Hemelwater- en droogteplan

Klimaatopwarming valt niet meer te negeren en daagt steden en gemeenten uit om anders met water en droogte om te gaan. Langere droge periodes en overvloedige regenbuien wisselen elkaar steeds vaker af, met overlast en schade tot gevolg. Berekeningen geven aan dat  overstromingen uit rioleringen twee maal vaker zullen voorkomen tegen 2030 en tot zelfs vijf maal meer in 2050. Het is duidelijk dat we onze omgeving en infrastructuur anders moeten inrichten

Daarom neemt de stad het initiatief om in samenwerking met Aquafin een hemelwater- en droogteplan op te maken.

Overzicht

Wat is een hemelwater- en droogteplan

Welke stappen ondernam Ninove al?

            Grote stappen

                        Deelgebied Ter Duyst & omgeving, Ninove                                  

                        Deelgebied Vogelenzang-Lebeke, Outer                               

            Kleine stappen

                        Kerkveld – Schone Veldstraat, Denderwindeke

                        Rijstraat, Denderwindeke

                        Nekkersput, Pollare

Wat is een hemelwater- en droogteplan?

In een hemelwater- en droogteplan wordt een complete visie uitgewerkt over hoe men het hemelwater in een gebied zoveel mogelijk ter plaatse kan houden, herbruiken,  laten infiltreren, bufferen en vertraagd afvoeren.

Een hemelwater- en droogteplan bestaat uit:

• het samenbrengen van ervaringen en kennis over de aanpak van wateroverlast en waterschaarste om zo tot een gedragen plan en meer samenwerking te komen.
• Het opmaken van een bruikbaar kader op basis waarvan een lokaal bestuur en haar partners beslissingen kunnen nemen die bijdragen aan een klimaatbestendig watersysteem.
• Het aanbieden van een visie met een oplijsting van maatregelen en mogelijkheden om knelpunten en kansen van wateroverlast en waterschaarste aan te pakken.
• Via de uitvoering van de maatregelen het grondgebied sterker maken voor de gevolgen van klimaatverandering en voor de negatieve effecten van verharding en verstedelijking en eventueel ook bijdragen aan oplossingen voor het verlies aan biodiversiteit, hitte-eilandeffect, …

Welke stappen ondernam Ninove al?

Een oppervlakte van 72,50 vierkante kilometer in 1 beweging aanpakken, is uiteraard onmogelijk. Hieronder vind je een overzicht van de stappen die al genomen zijn.

Grote stappen

Het hemelwater- en droogteplan werkt in een eerste fase twee deelgebieden in detail uit: Ter Duyst, Ninove en Vogelenzang-Lebeke,Outer. Deze deelgebieden zijn, in samenspraak met alle deskundigen, gekozen omwille van hun diverse knelpunten en kansen op het vlak van water en droogte.

Deelgebied Ter Duyst & omgeving

Waarom Ter Duyst & omgeving?

De wijk Ter Duyst bevindt zich nabij het stadscentrum. De wijk is iets hoger gelegen en zit aan het begin van een watersysteem, via de Molenbeek richting de Dender. De wijk heeft vandaag reeds een groen straatbeeld, maar het volledige publieke domein moet omwille van de slechte toestand van de voetpaden (mede door de wortelgroei van de bomen) herdacht worden. Dit vormt een uitstekende gelegenheid om meteen klimaatrobuuster te gaan denken en een doorgedreven strategie voor de aanpak van wateroverlast en droogte in deze wijk te bepalen.

Wat ligt er op tafel?

Volgende mogelijkheden willen we onderzoeken:

• De herinrichting van de straten in de woonwijk Ter Duyst. Wat zijn de mogelijkheden van klimaatstraten met ruimte voor water en groen? Hoe speelt het herbekijken van de mobiliteit  hierbij een rol? En hoe houden we rekening met grote, middelgrote en kleinere straten? De antwoorden op deze en nog andere vragen, zullen helpen bij het concreet maken van nuttige acties.
• Aan de zuidzijde van de wijk loopt er een groenblauwe verbinding richting centrum Ninove (Snoekgracht). Deze kan ingericht worden als een bijkomende trage verbinding voor fietsers en voetgangers. Zo creëren we een veilig en aangenaam traject tussen Ter Duyst en het stadscentrum.
• Twee ontginningszones naast Ter Duyst bieden kansen om de directe noordrand van de wijk Ter Duyst mee te nemen als groenblauw open ruimte gebied. Dit gedeelte stroomt af richting Oliemeersbeek.
• Kunnen we inzetten op erosiebestrijding in het aangrenzende landbouwgebied?

Samen met de burger

Uiteraard kunnen dergelijke plannen enkel slagen als ze samen met de inwoners van de wijk gedragen worden. Daarom zullen er gedurende het hele traject regelmatig participatiemogelijkheden zijn. 

Een eerste ging al door in juni 2023. Het werd een gespreksavond waarop de inwoners de vragen/voorstellen uit het plan eerst grondig toegelicht kregen en deze daarna konden adviseren, becommentariëren vanuit hun dagelijkse ervaringen. Ook nieuwe inzichten mochten zeker aan bod komen.

De belangrijkste opmerkingen waren:
- ongenoegen over de slechte staat en het gebrekkige onderhoud van de voetpaden,
- ontharding en groen in het straatbeeld is een groot pluspunt, mits goed ontworpen en duurzaam onderhouden
- bezorgdheden over het herdenken van de mobiliteit zoals vragen rond voldoende parkeerplaatsen, snelheidstoenames, verhoogde verkeersdruk op sommige plaatsen in de wijk.
- vraag of dit allemaal realiseerbaar is en tegen wanneer

Verdere stappen

De informatie vanuit die gespreksavond levert, samen met professionele deskundigheid, de elementen die mee verwerkt worden in een ontwerp hemelwater- en droogteplan. Streefdoel is om dit ontwerp in het najaar 2023 voor goedkeuring voor te leggen aan de gemeenteraad. Na goedkeuring zal het ontwerp ook op deze webpagina terug te vinden zijn.

Dit ontwerp omvat:

• de volledige visie voor het totale grondgebied van Ninove, en ook de visie voor het deelgebied Ter Duyst & omgeving.
• Actiepunten en bijhorende timing.

Bij de uitwerking van concrete acties gaan we opnieuw in gesprek met de bewoners.

Deelgebied Vogelenzang –Lebeke

Waarom Vogelenzang – Lebeke?

Vogelenzang-Lebeke is gelegen in de vallei van de Molenbeek, grenzend aan Haaltert. De (water)uitdagingen in dit gebied zijn heel goede redenen om een hemelwater- en droogteplan op te maken.  

De (water)uitdagingen zijn:
• wateroverlast vanuit de Molenbeek en de zijbeken.
• Erosie en afstromend water van op de omliggende landbouwgronden.
• Gebrek aan kwaliteitsvolle wandel- en fietswegen.
• Weinig kwaliteitsvolle publieke ruimte (straten/pleinen/groen).
• Gebrek aan voldoende parkeermogelijkheden

Wat ligt er op tafel?

Volgende mogelijkheden liggen voor:

• De bodem in dit gebied kan weinig infiltreren. Het vertraagd afvoeren van water kan hier een oplossing zijn. dit kan via:
  • kleine dammen en bufferzones die het water van de Molenbeek en zijbeken ophouden, zodat het niet voor overlast zorgt in de woningen,
  • erosieschermen en erosiepoelen. Deze zorgen voor de opvang en gecontroleerde afvoer van het water en grond vanuit de akkers.
  • het openleggen van de Molenbeek. Dit kan, samen met het maken van lokale meanders in de beek, de stroming vertragen en meer ruimte bieden aan het water.
• Meer ruimte te voorzien voor water en groen.
• Strategische keuzes maken voor mobiliteit. Meer ruimte en kwaliteit voor fietsers en wandelaars en oplossingen vinden voor de beperkte parkeermogelijkheden zijn belangrijk thema's. 
• Nadenken over de inrichting van de publieke ruimte.

Samen met de burger

Uiteraard kunnen dergelijke plannen enkel slagen als ze samen met de inwoners van het gebied gedragen worden. Daarom zullen er gedurende het hele traject regelmatig participatiemogelijkheden zijn. 

In juni maakten de bewoners een eerste keer kennis met de voorontwerpen voor het gebied. Bezoekers konden de plannen bekijken en van deskundigen uitleg krijgen over de stand van zaken van dit onderzoek. 

Verdere stappen

Streefdoel is om het hemelwater- en droogteplan in het najaar voor goedkeuring voor te leggen aan de gemeenteraad. Na goedkeuring zal dit ontwerp ook op deze webpagina terug te vinden zijn.

Dit ontwerp omvat:

• de volledige visie voor het totale grondgebied van Ninove, en ook de visie voor het deelgebied Vogelenzang- Lebeke
• Actiepunten en bijhorende timing.

Bij de uitwerking van concrete acties gaan we opnieuw in gesprek met de bewoners.

BELANGRIJK: concrete acties uitwerken in dit deelgebied zijn maar mogelijk als we een correct zicht hebben op de hoeveelheden water die afstromen van de verschillende zones en hoe dit verdeeld is in het deelgebied. Om dit goed in kaart te brengen, is een watermodelleringsstudie nodig. Deze studie neemt ongeveer 2 jaar tijd in beslag. De resultaten worden verwacht in juni 2025.

Kleine stappen

Kerkveld – Schone Veldstraat, Denderwindeke

Ter hoogte van de Schone Veldstraat/Kerkveld in Denderwindeke had de overwelving onder de Schone Veldstraat een veel te kleine diameter met zware wateroverlast tot gevolg.

De bestaande overwelving van de onbevaarbare waterloop 5109 is volledig vernieuwd en vergroot.

Rijstraat, Denderwindeke

In de Rijstraat in Denderwindeke werden werken ter hoogte van de woningen 100 tot 114 uitgevoerd om het probleem van de hoger gelegen afstromende akkers op te lossen.

Nekkersput, Pollare

Ter hoogte van Nekkersput was er geregeld wateroverlast.

Om dit te voorkomen werd in het weiland achter de perceelsgrenzen een gracht uitgegraven om een dijklichaam te maken. Daarna werd een uitstroomconstructie gemaakt op het einde van de gracht. Dit gebeurde aan de hand van het bouwen van kopmuren in kasseien.  De uitstroomconstructie maakt op deze manier verbinding met een nieuw aangelegde leiding van RioPact om zo gecontroleerd te kunnen lozen.