Trage Wegen: algemeen

Trage wegen zijn paden of wegen die bestemd zijn voor niet-gemotoriseerd verkeer. Wandelaars, fietsers en ruiters zijn de belangrijkste gebruikers. Je vindt ze overal: op het platteland, in een dorpskern of verkaveling, zelfs in de stad. Verhard of onverhard, breed of smal: een trage weg kan alle vormen aannemen. Of een weg traag is, hangt dus uitsluitend af van de gebruikers.

Ons land ligt bezaaid met trage wegen. Samen vormen al die veldwegen, kerkwegels, jaagpaden, vroegere treinbeddingen, holle wegen, bospaden en doorsteekjes een dicht netwerk waar zachte weggebruikers graag fietsen en wandelen.

De vele voordelen van trage wegen

Trage wegen worden heel vaak gebruikt voor recreatie dicht bij huis. Want wat is er leuker dan een fietstocht op een zondag, een ommetje met de hond of een avontuurlijke mountainbiketour langs trage wegen? Weg van het drukke verkeer is je ontspannen veel gemakkelijker. En het zicht op het landschap achter de lintbebouwing krijg je er gratis en voor niets bij. Bijna alle trage wegen hebben historische roots. De geschiedenis van sommige veld- of kerkwegels gaat terug tot in de Romeinse tijd! Het zijn relicten die getuigen van oude verbindingen tussen de dorpskernen (kerkwegels), van vroegere doorgangen voor landbouwers (karresporen), van wegen die werden gebruikt om boten voort te slepen (jaag- en dijkpaden op oeverstroken) of van verdwenen trein- en tramverbindingen. Trage wegen vertellen heel wat over de eigenheid van een dorp of een streek. Ze zijn vaak levend erfgoed waarover heel wat anekdotes en legendes bestaan. Denk maar aan de smokkel- en molenpaadjes.

Trage wegen zijn, zeker in Vlaanderen ook van belang voor natuurontwikkeling. In onze dichtbebouwde contreien zijn de overblijvende natuurgebieden klein en sterk versnipperd. Trage wegen zorgen voor een ecologische verbinding tussen natuurgebieden, waardoor tal van planten en dieren zich kunnen verspreiden over een groter gebied. Daarnaast zijn trage wegen een specifieke biotoop voor verschillende planten en insecten. Holle wegen nemen hierbij een specifieke plaats in door hun hoge ecologische en landschappelijke waarde.

Trage wegen zijn ook veilige verbindingen voor zachte weggebruikers, trage wegen bieden, zeker voor korte afstanden een alternatieve en verkeersveilige route voor bijvoorbeeld schoolgaande kinderen. Heel wat trage wegen maken een verbinding tussen en naar de dorpskernen. Ook in een stad kunnen bijvoorbeeld jaagpaden naast waterlopen een veilige verbinding garanderen voor de zwakke weggebruiker.

Allerlei soorten

Juridisch gezien zijn er heel wat soorten trage wegen. Eén ding hebben ze  alvast gemeen: ze hebben een openbaar karakter. De bekendste trage wegen zijn buurtwegen, die voorzien zijn in de wet van 10 april 1841 op de buurtwegen. Deze buurtwegen vind je terug in de atlas der buurtwegen van de gemeente. Alle buurtwegen zijn openbaar, iedereen mag er dus gebruik van maken. Ze mogen ook niet afgesloten worden, hoewel dat in de praktijk helaas maar al te vaak gebeurt. Andere wetten en decreten zijn van toepassing op de volgende trage wegen: wandelwegen in bossen (bosdecreet) en natuurgebieden, vroegere trein- of trambeddingen (juridisch statuut afhankelijk van de bestemming op het gewest plan), dijkpaden in beheer van polders en wateringen... Andere trage wegen zijn spontaan gegroeid door het gebruik. Hun juridische bescherming is afhankelijk van hoe lang de weg al in gebruik is.

Meer info over de trage wegen in Ninove en deelgemeentes? www.tragewegen.be/trage-wegen-kaart